ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ

Οι εβραίοι  σην Τραπεζούνταν

Σην Τραπεζούνταν εβραίοι κ’ έσαν. Έναν καιρόν τη Πόλ’ς οι εβραίοι είπαν:  «Ντο ανθρώπ’ είναι οι Τραπεζουνταίοι κι απέσ’ ατουν είνας εβραίος ’κ’ επόρεσεν να στέκ’;»  Εχώρτσαν δυ’ νομάτς να πάγ’νε τερούνε και φέρ’ν ατ’ς χαπάρα. Αρ’ έρθανε ’ς σην Τραπεζούνταν κι άμον το εξέβανε ’ς ση σκάλαν απάν’, εσίμωσαν έναν μωρόν παιδίν π’ επούλ’νεν με την ταβλάν κρεμαγμένον ας σην γούλαν αθε, ψιλικά.
-Ντό θα παίρετεν; ερώτεσεν ατ’ς.
-Εσύ γιάβρουμ ντο θέλομαι ’κ’ έ’εις.
-Και ντο πράμαν έν’;
-Θέλομε έναν πράμαν, τ’ απέσ’ να τρώγωμε και τ’ έξ’ να πουλούμε και να παίρωμε οπίσ’ τα παράδες εμουν.
-Περμέστεν ολίγον, ας πάω αραεύω πέλκιμ κάτ’ ευρίκω.

Εβραίοι εκάτσαν και περ’μέν’νε.  Πολλά ’κ’ επήεν, εγύρτσεν ο παιδάς, ’ς σα χέρα ’τ’ κρατεί έναν δέμαν και λέει τ’ εβραίοις:

-Εύρα το θέλετεν, πέντε κορόσα εγόρασ’ ατο, δώστεν εξ κι επάρτ’ ατο.

Εβραίοι εδέχταν. Ασού επαίρεν τα εξ κορόσα κι υστερνά, ένοιξεν το δέμαν και έδειξεν ατ’ς έναν κοιλίαν με τα κόπρα. Νάτεν, είπεν, τ’ απέσ’ φάτεν, και τ’ έξ’ πουλέστεν και παίρετεν τα παράδες εσουν. Ατό έτον! Άλλο εβραίοι ’ς σην Τραπεζούνταν ’κ’ επάτεσαν.

Τη νύφες τ’ αφκά

Η Αποστολίνα η Ανθή ασ’ σην Κιρισχανάν έναν ημέραν φορτωμέντσα το καλαθόπον ατ’ς επήεν σην Τραπεζούνταν να πουλεί το γάλαν ατ’ς. Είχεν τρία τσουκάλα γάλαν, τέσσερα ξύγαλαν και έναν κοβλάκ’ βούτερον. Άμον το επούλτσεν τα γάλ’τ’ ατ’ς, επήγεν ίσα ’ς σο Σοάν-Παζαρίν αφκά, να φέρ’ το βούτερον τον Βασίλ’ τον φουρουντζήν. Άμον το εσέβεν απέσ’ ’ς σο φουρνίν, λέει τον Βασίλ’:    
-Βασίλ’ ρίζα μ’, έφερα σε έναν κοβλάκ’ βούτερον, άμαν ντο βούτερον! Τα περνιλία θα σκουτουλίζ’νε. Ο Βασίλτς εκατήβεν ας σο τεζκιάχ (πάγκος εργασίας) και με το κοτζοδάχτυλον ατ’ έφαεν έναν ξάϊ να τερεί ατο αν έν’ καλόν, γιόκσα γιόκ.  Έφαγεν έναν δαχτυλέαν ’κ’ εσάρεψεν ατον, έφαγεν άλλο έναν ξάν ’κ’ εσάρεψεν ατον, ελάϊξεν το κιφάλ’ν ατ’ και λέει ατεν: Θεία Ανθή το βούτερο σ’ ’κ’ έν’ καλόν
-Ρίζα μ’ Βασίλ’, λέει η Ανθή, ατό τ’ απαγκές ντο εδοκίμασες ημπορεί να μη έν’ καλόν, ατό εγώ εστοίβαξα, άμαν τ’ αφκά το μέρος εστοίβαξεν η νύφε…. Εσύ ρίζα μ’ τ’ απάν’ τη γραίας μη τερείς, τ’ αφκά τη νύφες τέρεν.              

‘Εναν παιδίν κοιλόρφανον, πάντα ετέρνεν, η χέρα ημάνα θε έκλαιεν τόν κύρ’ν άθε κι’ εμοιρολόγανεν. Εκείνο το μαύρον κύρ’ ‘κι εγνώρτσεν, αρώτανεν πάντα την μάναν άθε:
- Μάνα, ο κύρ’ ίμ’ όμμάτα πά είχεν;
- Ναι, γουρπάν τς! είχεν αγγελικά ομμάτα.
- Μάνα, μυτίν πα είχεν;
- Ναι, ρίζα μ’, έμορφον και χιλέμορφον μυτίν.
- Μάνα, χέρα πα είχεν ο κύρ’ ιμ;
- Ναι, πουλόπο μ’, είχεν χρυσά χέρα.
- Μάνα, λιλίν πά είχεν;
Η μάνα άλλο ‘κι εταγιάντσεν... Εμοιρολόεσεν και είπεν:
-Άρ’ είχεν και παρ’ είχεν.

 Ο Γιωρίκας σο ξενοδοχείον

Ο Γιωρίκας σο ξενοδοχείον   
Ο Γιωρίκας επήεν σ’ έναν ξενοδοχείον με την γαρήνατ και επέμνεν τρία βράδας. Έρθεν η ώρα να φεύνε και ψαλαφούν ασόν ξενοδόχον την λογαρίαν.
— Τρία χιλιάρικα για το δωμάτιον που εκοιμέθετε, δακόσαι φράγκα για το μπάνιον που επήκετε.
— Μα εμείς κι επήκαμε μπάνιον, λέατον ο Γιωρίκας
— Εκέκα έτον το μπάνιον ας επήνετε. Άλλα δακόσαι φράγκα για τα βόλτας που επήκετε απές σο κεπήν.
— Μα εμείς κι επίμαμε βόλτας απές σο κεπήν!
— Εκέκα έτον το κεπήν ας επήνετε, λέατον ο ξενοδόχον.
Ούλαι αντάμαν εφτάνε τρία χιλιάδες τετρακόσα φράγκα.
— Να εγάλτς σίλαι, λέατον ο Γιωρίκας, γιατί εσέγκες σερ την γαρήμ.
— Πότε εγώ εσέγκα σερ την γαρήσ; Λέατον ο ξενοδόχον.
— Εκέκα έτον, λέατον ο Γιωρίκας, ας εβάλνεσατην σερ!

Φάκελλα...
  
  Ο Ευγένιον, ο αρχιερατικόν επίτροπον ‘σ σήν Κερασούνταν, είχεν καβάζ την αντίκαν τόν Πάντζον. Έναν ημέραν απάν ‘σ σό μεσημέρ’ είπεν άτον: «Πάντζο, πήγαινε νά φέρης τρία φάκελλα.». «Καλά», είπεν και ο Πάντζον, και έδεβεν πλάν. Επήγεν έφαγεν ‘σ σό σπίτιν άτ και έπεσεν κ’ εκοιμέθεν, άμον ντ’ εποίνεν πάντα. Ασ’ σά τρία ώρας κ’ υστερνά επήγεν ‘σ σόν αρχιμανδρίτην.
-Ευλογημένε, του λέγει, τί έγινες τόσες ώρες; .

-Κιά εσύ είπες με, «άμε φά κ’ έλα». Εγώ πα επήγα έφαγα, εκοιμέθα κι’ ολίγον κ’ έρθα. το κουσούρι μ’ ποιον έν;

Όνταν εγροίξεν ντ’ εγέντον «Δέσποτα, είπεν, όνταν θέλτς «Πιλίκους» το φαΐν μή ταράεις... και σασουρεύς με. . . Φά κ’ έλα είπες με, εγώ πά‚ έφαγα κ’ έρθα...»

 Ο Γιωρίκας κυνηγός
  
  Ο Γιωρίκας εν κυνηγός και λέατον η γαρήατ:
— Νέπε κι εντρέπουστουν να σκοτώνετε τα πουλία τη Θεού; Εγώ σ’ όλον τη ζωήμ κι εσκότωσα ουτ έναν πουλόπον, λέει ατέ.
— Ουτ εγώ, λέατην ο άντρασατς.
 
Τα δακτυλικά αποτυπώματα
  
  Ίνας κλέφτες λέει σον γιόνατ:
— Κι τιμωρώσε επειδή έφαες την μαρμελάδαν αλλά γιατί εφέκες απάν σο βάζον τα δικτυλικάσ αποτυπώματα.
 
Τα παράδας τη σέρας
  
  — Τον πρώτον άντραμ επήρατον για τα παράδασατ! Λέει η σέρα. Όνταν επέθανεν επέρα τον δεύτερον ασόν έρωταν.
— Ώστε ατώρα είσαι ευτυχισμέντσα; Λέατην σ Γιωρίκας.
— Όχι ατόσον. Γιατί ο πρώτον άντραμ ο μακαρίτης, επήρεμε ασόν έρωταν, ενώ ο δεύτερον επήρεμε για τα παράδας που εφέκεμε ο πρώτον!...
 
Έτρεσεν το κρασίν
  
  Σο τραπέζ ο μικρόν κατ θελ να λέει:

— Μη λες τίποτα, λέατον ο πατέρασατ. Τα παιδία κι καλατσεύνε προτού τελειώνε το φαήνατουν.

Ο μικρόν κι εκαλάτσεψεν και αφού έφαεν καλά καλά ο πατέρασατ λέατον:

— Αρ ατώρα επορείς να καλατσέβς. Ντο εθέλνες να λες;

— Να, όνταν εκατήβα αφκά σην αποθήκην για να βάλω κρασίν, αφού εγόμωσα το πουκάλ, ύστερα κι’ επόρεσα να έκλεινα την κάνουλαν!

Τα ψέματα τη Γιωρίκα και Κωστίκα
  
  Ο Κωστίκας και ο Γιωρίκας, λένε ψέματα.
— Εγώ έναν ημέραν, λέει ο Κωστίκας, επήγα σο κυνήγ κ’ εσκότωσα έναν ζαρκάδ που έτον τετρακόσαι κιλά.
— Και εγώ εσκότωσα, λέει ο Γιωρίκας έναν ζαρκάδ που έτον οχτακόσαι κιλά.
— Μα πως ίνεται αήκον τρανόν ζαρκάδ; Λέει ο Κωστίκας.
— Έτον η μάνα τη ζαρκαδί που εσκότωσες εσύ, είπενατον ο Γιωρίκας.

Μετάλλιον διασώσεως φουρκισμένων
  
  Ίνας ερούξεν σην θάλασσαν και τσαήζ:
— Βοήθειαν! Βοήθειαν!
Ο Γιωρίκας περάν στεκ και τερείατον και λέατον:
— Λυπούμαισε, αλλά κι πρεπ να σώνωσε εγώ, γιατί επήρα οπέρτς το μετάλλιον διάσωσης φουρκισμένων. Οφέτος ας παίρετο ίνας άλλος!

Ελευθέρας
  
  Ο Γιωρίκας ασό χωρίον πάει σην πολ. Εμπέν απές σ’ έναν λεωφορείον και ελέπ έναν άνθρωπον να δεκνίζ έναν χαρτίν σον εισπράκτοραν και να λέατον «ελευθέρας» και να μην πλερών. Εσκέφτεν ο Γιωρίκας να φερ κι ατός έναν χαρτίν ασό χωρίονατ για να μην πλερών εισιτήριον. Επήρεν μαζίατ το στεφανοχάρτ. Εσέβεν απές σο λεωφορείον και ο εισπράκτορας ψαλαφάτον το εισιτήριον.
Ο Γιωρίκας λέει «ελευθέρας» και δεκνίζ το στεφανοχάρτ σον εισπράκτοραν.
Ο εισπράκτορας τερεί το στεφανοχάρτ και λέατον:
— Με τατό το στεφανοχάρτ επορείς να καβαλκέφς δωρεάν την γαρήσ, αλλά όχι και το λεωφορείον!

Τη νύφες το κλάσιμον

Έναν καιρόν  ’ς σ’ έναν χωρίον είνας νύφε χωρίς να θέλ’ ατο  έκλασεν εμπροστά  ’ς σην πεθεράν ατ’ς. Πολλά εντράπεν η νύφε και επαρακάλεσεν την πεθεράν ατ’ς:
-«Γουρπάντς κυρά, ωράσον εβγάλτς ατο ας σο στόμα σ’, γιατί ας σο στόμαν ’ς σο στόμαν, θα ρούζ’ και ’ς σου πεθερού μ’ το στόμαν».