Διηγήσεις Δραμινών Ποντοπλανεμένων, τ’ αδέλφεα!
(Μία φοβερή ιστορία)
(Μία φοβερή ιστορία)
Περπεντούλτ’ς, περισάντ'ς, μίαν αδά μίαν ακεί, εγώ κι αδελφό μ’ Ανέστης. Μικρά ποπά παιδία έμ’νες και για τ’ ατό λεγ’ν εμας, Παπανικολάου.
Χιόνεα και βρεχία, ορμάνεα και ραχία, το παγούρ’ τσόρ’ αλυκόν, απάν’ σα στράτας. Ο Θεόν μανάχον έξερεν που ευρίουμες. Σ’ έναν μαντρίν απέσ’, σην κεμπρέν απάν’ εκοιμέθαμεν`. Είνας γαρή εντώκεντην πόρταν, έρθεν σ’ άλμεγμαν, εγνέφ’σαμ’, εφογόθαμ’. Ατώρα, είπα, ΄κί γλιτώνουμ’, ΄ά πϊάνε μας και σκοτών’νε μας.
Είπεν κατ’ τούρκικα, εμείς ΄κ’ εγροίκαναμε. Επέρ’εμας απάν’, έφαγαμ’, έπαμεν και δίπλα ας έναν φουρνίν εδέκανε μας μακρέα λαβάσεα. Έβαλαμ’ ατα σο γολτούχ αφ’κά κ’ επέραμ’ ξάν’ την στράταν, «και όπου μας βγάλει».
Είνας γαρή έκοψεν την στράταν εμουν. Ποντιακά λέει μας, «απόθεν είστουν;», εχάραμ’, ατέ πα, άμον εμάς, ας σο Σαμψών έτονε. Όπως πορπατείτε, εμπροστά δύο τρανά πόρτας, ΄ά κρούτε το τρανόν το σίδερον κ’ εμπαίνετε, σ’ αμερικάνικον ορφανοτροφείον, εχάραμεν.
Αρμέντζα εφύλαττεν την πόρταν. Έβαλα το ποδάρι μ’ κ’ εκούντεσα την πόρταν, Αρμέντζα ερούξεν ανάσκελα κ’ εμείς εταράγαμ’ απέσ’ σα μωρά. Περπεντούλ’ έμ’νες, εξεχώριζαμεν. Αμερικάνα η διευθύντρια, όλα είδεν. Γαρσί’ εκάθουτουν. Ετσάιξεν κατ’ γαρήδες Έλληνες, τ’ έπλυναν λώματα πλάν-κες, να παίρ’νε μας και πάνε σουμά τ’ς. Γκούτ-μπόις, γκούτ- μπόις, είπε μας. Έλουσανε μας, έκαψαν τα φτείρας, τα ράχια μουν γομάτα γεράδες έτανε. Για την ψώραν πα, έλλειψανε μας έναν υγρόν, έτζουζεν κ’ επάτεσαμ’ τα κλάματα, εφτά, οχτώ χρονών παιδία έμ’νες. Εχώρτσανε με ας σον αδελφό μ’, ετάβιξα, «ατό ΄κί ίνεται», είπα.
Έβαλανε μας σο δεύτερον πάτωμαν, το γάλαν ΄κ’ έτρωγαμ’ α, τσάι εθέλ’ναμε.
Εκεί απέσ’ εκάτσαμε δύο χρόνα , σο Σεβάζ’ τ’ ορφανοτροφείον. Τα γράμματα ντ’ έμαθα, ακομάν σο νού μ’ έχ’ατα. Κουτουρού ΄φτάγω την λογαρίαν κι άλλ’ Γραμματείς και Φαρισαίοι με το μολυβ’ δύσκολα εβγάλλ’ν’ ατα.
Έναν ημέραν, σην ταραμονήν, έρθεν διαταήν, εμάζεψαμεν τα κουβέρτας και θα φεύουμ’ σην Ελλάδαν. Αμερικάνα ήθελεν να στείλ’ μας σην Αμερικήν, άμα ο Βενιζέλον ΄κ’ εσυμφώνησεν.
Έρθαν σούστας με τ’ άλογα, εκαβάλκεψαμ’ απάν’ κ’ εκατήβαμε σο Σαμψών. Αδελφή μ’ παστάλ’ εποίν’νεν, Τσαχούρα, έλεγαν’ ατεν και μόλις έκ’σεν τ’ έρθαν ορφανά, λέει, «ατσάπα είν’ και τ’ εμά τ’ αδέλφα ανάμεσα», έρθεν κ’ ερώτεσεν τα ορφανά, αν εξέρ’νε Ανέστην και Χρήστον Παπανικολάου, εύρε μας, εγκαλέασταμ’ τ’ έναν τ’ άλλο κ’ εσκάλωσαμ’ τα κλάματα. Ατέ ξάν’ εχάθεν, απ’ υστερνίας, έμαθαμ’ πως ευρέθεν σον Βόλος. Είνας ζεγκίντ'ς ξυλέμπορος, Παπαδόπουλος, κ’ είχεν μωρά και σκυλία, εδέκεν ατεν όλα τα καλά, επάντρεψεν ατεν κ’ εμείς άλλο κ’ είδαμ’ ατεν.
Είνας ντ’ ελάσκουτον τα μέρεα κ’ ετσάιζεν κ’ έλεεν ποίος εχάθεν, σο τάδε όνομαν, ποίος έχ’ συγγενούς, η αδελφή τη μάνας-ι-μ’, έκ’σεν για τ’ εμάς τοι δύ’ς, «Φερέστ’ εατα», είπεν, «θα παίρ’ατα, ατά τ’ εμά μωρά είναι…» και επαίρ’εμας.
Ανέστης, ξάι κ’ ήθελεν. Σον Πειραιάν, ντ’ εκάτσαμεν, ήθελεν να μαθάν μουσικήν, ακομάν κρούει το ταούλ’. Αρ’ αοίκα χρόνεα και ζαμάνεα
Χρήστος Παπανικολάου (γενν 1906) Τσεμελί Σαμψούντας Μυροβλήτης Νικηφόρου Δράμας, αγρότης
Ο Ανέστης πέθανε, 102 χρονών και μέχρι τα βαθειά του γεράματα, χτυπούσε το ταούλι...
Χιόνεα και βρεχία, ορμάνεα και ραχία, το παγούρ’ τσόρ’ αλυκόν, απάν’ σα στράτας. Ο Θεόν μανάχον έξερεν που ευρίουμες. Σ’ έναν μαντρίν απέσ’, σην κεμπρέν απάν’ εκοιμέθαμεν`. Είνας γαρή εντώκεντην πόρταν, έρθεν σ’ άλμεγμαν, εγνέφ’σαμ’, εφογόθαμ’. Ατώρα, είπα, ΄κί γλιτώνουμ’, ΄ά πϊάνε μας και σκοτών’νε μας.
Είπεν κατ’ τούρκικα, εμείς ΄κ’ εγροίκαναμε. Επέρ’εμας απάν’, έφαγαμ’, έπαμεν και δίπλα ας έναν φουρνίν εδέκανε μας μακρέα λαβάσεα. Έβαλαμ’ ατα σο γολτούχ αφ’κά κ’ επέραμ’ ξάν’ την στράταν, «και όπου μας βγάλει».
Είνας γαρή έκοψεν την στράταν εμουν. Ποντιακά λέει μας, «απόθεν είστουν;», εχάραμ’, ατέ πα, άμον εμάς, ας σο Σαμψών έτονε. Όπως πορπατείτε, εμπροστά δύο τρανά πόρτας, ΄ά κρούτε το τρανόν το σίδερον κ’ εμπαίνετε, σ’ αμερικάνικον ορφανοτροφείον, εχάραμεν.
Αρμέντζα εφύλαττεν την πόρταν. Έβαλα το ποδάρι μ’ κ’ εκούντεσα την πόρταν, Αρμέντζα ερούξεν ανάσκελα κ’ εμείς εταράγαμ’ απέσ’ σα μωρά. Περπεντούλ’ έμ’νες, εξεχώριζαμεν. Αμερικάνα η διευθύντρια, όλα είδεν. Γαρσί’ εκάθουτουν. Ετσάιξεν κατ’ γαρήδες Έλληνες, τ’ έπλυναν λώματα πλάν-κες, να παίρ’νε μας και πάνε σουμά τ’ς. Γκούτ-μπόις, γκούτ- μπόις, είπε μας. Έλουσανε μας, έκαψαν τα φτείρας, τα ράχια μουν γομάτα γεράδες έτανε. Για την ψώραν πα, έλλειψανε μας έναν υγρόν, έτζουζεν κ’ επάτεσαμ’ τα κλάματα, εφτά, οχτώ χρονών παιδία έμ’νες. Εχώρτσανε με ας σον αδελφό μ’, ετάβιξα, «ατό ΄κί ίνεται», είπα.
Έβαλανε μας σο δεύτερον πάτωμαν, το γάλαν ΄κ’ έτρωγαμ’ α, τσάι εθέλ’ναμε.
Εκεί απέσ’ εκάτσαμε δύο χρόνα , σο Σεβάζ’ τ’ ορφανοτροφείον. Τα γράμματα ντ’ έμαθα, ακομάν σο νού μ’ έχ’ατα. Κουτουρού ΄φτάγω την λογαρίαν κι άλλ’ Γραμματείς και Φαρισαίοι με το μολυβ’ δύσκολα εβγάλλ’ν’ ατα.
Έναν ημέραν, σην ταραμονήν, έρθεν διαταήν, εμάζεψαμεν τα κουβέρτας και θα φεύουμ’ σην Ελλάδαν. Αμερικάνα ήθελεν να στείλ’ μας σην Αμερικήν, άμα ο Βενιζέλον ΄κ’ εσυμφώνησεν.
Έρθαν σούστας με τ’ άλογα, εκαβάλκεψαμ’ απάν’ κ’ εκατήβαμε σο Σαμψών. Αδελφή μ’ παστάλ’ εποίν’νεν, Τσαχούρα, έλεγαν’ ατεν και μόλις έκ’σεν τ’ έρθαν ορφανά, λέει, «ατσάπα είν’ και τ’ εμά τ’ αδέλφα ανάμεσα», έρθεν κ’ ερώτεσεν τα ορφανά, αν εξέρ’νε Ανέστην και Χρήστον Παπανικολάου, εύρε μας, εγκαλέασταμ’ τ’ έναν τ’ άλλο κ’ εσκάλωσαμ’ τα κλάματα. Ατέ ξάν’ εχάθεν, απ’ υστερνίας, έμαθαμ’ πως ευρέθεν σον Βόλος. Είνας ζεγκίντ'ς ξυλέμπορος, Παπαδόπουλος, κ’ είχεν μωρά και σκυλία, εδέκεν ατεν όλα τα καλά, επάντρεψεν ατεν κ’ εμείς άλλο κ’ είδαμ’ ατεν.
Είνας ντ’ ελάσκουτον τα μέρεα κ’ ετσάιζεν κ’ έλεεν ποίος εχάθεν, σο τάδε όνομαν, ποίος έχ’ συγγενούς, η αδελφή τη μάνας-ι-μ’, έκ’σεν για τ’ εμάς τοι δύ’ς, «Φερέστ’ εατα», είπεν, «θα παίρ’ατα, ατά τ’ εμά μωρά είναι…» και επαίρ’εμας.
Ανέστης, ξάι κ’ ήθελεν. Σον Πειραιάν, ντ’ εκάτσαμεν, ήθελεν να μαθάν μουσικήν, ακομάν κρούει το ταούλ’. Αρ’ αοίκα χρόνεα και ζαμάνεα
Χρήστος Παπανικολάου (γενν 1906) Τσεμελί Σαμψούντας Μυροβλήτης Νικηφόρου Δράμας, αγρότης
Ο Ανέστης πέθανε, 102 χρονών και μέχρι τα βαθειά του γεράματα, χτυπούσε το ταούλι...
ΤΗΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΑ ΠΟΝΤΙΑΚΑ
ΤΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΤΑΙ Ο ΣΠΥΡΟΣ ΑΜΑΡΑΝΤΟΣ
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΣΑΜΟΥΡΟΧΤΙΣΜΕΝΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου