Τα Ποιητικά Χριστούγεννα του Ηλία Τσιρκινίδη!
Όλα τα προβλήματα τα αντιμετώπισαν με καρτερία, οι πόντιοι, « ς σο πλάν τη Ρωμανίαν». Ένα μόνο δεν μπορούσαν να υπομείνουν, τον ξεριζωμό. Αυτό το συναίσθημα της νοσταλγίας στον πατρογονικό τους τόπο οι καταγόμενοι από τον πόντο ποιητές, το μετέφεραν μέσα στην ποίησή τους. Ο αείμνηστος Ηλίας Τσιρκινίδης προσπαθεί να εκφράσει αυτή την αγωνία και τη λαχτάρα στο ποίημά του:
"ΧΡΙΣΤΟΥ ΄Σ ΣΗΝ ΞΕΝΙΤΙΑΝ"
Σκωθέστεν! Αλληλούια κι αγγελικά λαλίας, γλυκέμνοστα κι ο ουρανόν κι ο κόσμον εγομώθεν.
Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα μακριά από τον Πόντο. Θέλει να φύγει γρήγορα. Παρακινεί και τους άλλους να σηκωθούν. Ακούει μέσα του τη γλυκιά μελωδία των αγγέλων της Βηθλεέμ που κατέρχεται από τον ουρανό και ο κόσμος γέμισε. Πλημμύρισε από νοστιμάδα.
Σύναυγα έρ' ται ο Χριστόν! Ας χαίρουμες, ας πάμε ΄σ σην απαντην Άτ', ΄σ σου παρχάρ' τον ανθομυριγμένον!
Με τους στίχους αυτούς ο ποιητής εξηγεί τους λόγους για τους οποίους, τους ζήτησε να σηκωθούν. Πολύ πρωί, χαράματα, έρχεται ο Χριστός και πρέπει να τρέξουμε να τον συναντήσουμε γιατί έτσι θα χαρούμε. Μόνο που πρέπει να τρέξουν στα παρχάρια, τα όμορφα βοσκοτόπια του Πόντου. Κάπου εκεί στην άκρη της πλούσιας βλάστησης βρίσκεται η δική του στολισμένη φάτνη. Παντού λουλούδια που ευωδιάζουν για να υποδεχτούν το θείο βρέφος.
Ναι! Κάθε χρόνο ο Χριστόν, ασ' σα ψηλά παρχάρα,
ερ' ται δαβαίν' και-ν ευλογίζ' τα κρύα τα νερόπα
τα χορταρόπα τα χλωρά και τα μανουσακόπα
και τ' άχαρα τα μάραντα, τα πρωτονοταγμένα-
καμίαν' κι ανασπαλλει ΄ατα και τ' απορφανισμένα!
Με οδύνη και πόνο στην καρδιά γνωρίζει ότι ο Χριστός έρχεται κάθε χρόνο στην γη. Περνάει και από τον Πόντο από τα ψηλά μέρη, τα βοσκοτόπια τους. Περνάει και χαρίζει πλούσια την ευλογία του στα κρύα νερά, στα όμορφα χόρτα και τους μενεξέδες, αλλά και όλα εκείνα τα καημένα τα λουλούδια που δέχθηκαν την πρωινή δροσιά. Καμιά φορά δεν τα ξέχασε ο Χριστός γιατί ξέρει ότι αυτά αισθάνονται ορφανά με την απουσία μας.
Κ' εμείς πώς ν' ανασπάλλομε, με το ποίον καρδίαν,
εκείνα τα παρχάρα, μουν, τ' ανέσπαλτα, ΄ς σα ξένα;
Ο ποιητής δεν βρίσκει καμία δικαιολογία να ξεχάσει να βρεθεί στην υποδοχή του Χριστού που είναι πάντα συνεπής. Δεν το επιτρέπει η καρδιά του να λησμονήσει τα παρχάρεα που βρίσκονται στα ξένα.
Ας πάμε ολ' αγλήγορα, χρυσοαναλλαγμένοι
εκεί ΄ς σον παρχαρότοπον τον τσιτσεκοπλασμένον,
για ν' απαντούμε το Χριστόν σιτ' έρ' τ' απάν' ασ' σ' άθεα
κι Ατόν ας τριγυλισκουμες και να παρακαλούμε:
"Χριστέ μ' πότε θα κλώσκουμες σ' εμέτερα τα τόπεα"
Η ώρα της υποδοχής του Χριστού πλησιάζει και ο ποιητής αισθάνεται μέσα του την αγωνία. Παροτρύνει όλους να πάνε γρήγορα. Να φορέσουν τα καλύτερα ρούχα τους και εκεί στον πλασμένο από λουλούδια παρχαρότοπο να προλάβουν το Χριστό, την ώρα, ακριβώς, που θα κατέρχεται από τον ουρανό. Τότε, όλοι μαζί να σταθούμε γύρω-γύρω και να τον παρακαλέσουμε: Χριστέ μας, πες μας πότε θα γυρίσουμε στα δικά μας τα μέρη, στον τόπο μας.
Με πόνο ψυχής απευθύνεται στο Χριστό και του λέει το παράπονό του αν ξέρει πότε θα γυρίσουν πίσω στον τόπο τους.
Κ' εμπρ' ασ' εμάς γονατιστά, σα γόνατα τ' ας ρουζ' νε
Κι εκείνα τα μικρούτσικα παιδόπα μουν τ' αθώα
-με τα χερόπα τ' άγια κι ακρίματα- κ' εκείνα
κ' εκείνα π' ας παρακαλούν με τ' ανοιχτά τ' αγκάλιας.
Οι τελευταίοι τέσσερις στίχοι αναφέρονται στα μικρά παιδιά. Ο ποιητής μας γνωρίζει την αγάπη του Χριστού στα μικρά παιδιά. Γι' αυτό ζητάει τη στιγμή της συνάντησης με τον, εξ ουρανού, κατερχόμενο Χριστό, αυτά να βρίσκονται πολύ μπροστά. Όταν θα κάνει την εμφάνισή του ο Χριστός, να γονατίσουν μπροστά του με ανοιχτές τις τρυφερές αγκαλιές τους και να τον παρακαλέσουν. Τα χεράκια τους δεν έχουν γίνει αιτία για καμία αμαρτία. Είναι πολύ μικρά και αθώα ώστε να εισακουστεί η προσευχή τους, για τα "απορφανισμένα" παρχάρια, τα "ανέσπαλτα".
Όλα τα ποιήματα που έγραψε ο Ηλ. Τσιρκινίδης είναι γραμμένα στις δεκαετίες 1930, 1940 και δημοσιεύτηκαν σε διάφορα ποντιακά περιοδικά. ΛΑΟΣ, Αδέσμευτη εφημερίδα Ν. Ημαθίας, άρθρο Παναγιώτη Παπαδόπουλου, φιλόλογου καθηγητή.
Ευχαριστώ θερμά τους λαογράφους-συγγραφείς, Χριστόφορο Στάθη Χριστοφορίδη, την Έλσα Γαλανίδου-Μπαλφουσια, τον Παπαδόπουλο Παναγιώτη, Φιλόλογο-Καθηγητή και τον δικό μας τον +Τάκη- Παρυάδρη τον μηχανικό, ποιητή και συγγραφέα, που με βοήθησαν και σ’ αυτήν τη συγγραφή, μνήμης και τιμής, στον εξαίρετο πρώτο ποιητή μας, ΗΛΙΑ!
Όλα τα προβλήματα τα αντιμετώπισαν με καρτερία, οι πόντιοι, « ς σο πλάν τη Ρωμανίαν». Ένα μόνο δεν μπορούσαν να υπομείνουν, τον ξεριζωμό. Αυτό το συναίσθημα της νοσταλγίας στον πατρογονικό τους τόπο οι καταγόμενοι από τον πόντο ποιητές, το μετέφεραν μέσα στην ποίησή τους. Ο αείμνηστος Ηλίας Τσιρκινίδης προσπαθεί να εκφράσει αυτή την αγωνία και τη λαχτάρα στο ποίημά του:
"ΧΡΙΣΤΟΥ ΄Σ ΣΗΝ ΞΕΝΙΤΙΑΝ"
Σκωθέστεν! Αλληλούια κι αγγελικά λαλίας, γλυκέμνοστα κι ο ουρανόν κι ο κόσμον εγομώθεν.
Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα μακριά από τον Πόντο. Θέλει να φύγει γρήγορα. Παρακινεί και τους άλλους να σηκωθούν. Ακούει μέσα του τη γλυκιά μελωδία των αγγέλων της Βηθλεέμ που κατέρχεται από τον ουρανό και ο κόσμος γέμισε. Πλημμύρισε από νοστιμάδα.
Σύναυγα έρ' ται ο Χριστόν! Ας χαίρουμες, ας πάμε ΄σ σην απαντην Άτ', ΄σ σου παρχάρ' τον ανθομυριγμένον!
Με τους στίχους αυτούς ο ποιητής εξηγεί τους λόγους για τους οποίους, τους ζήτησε να σηκωθούν. Πολύ πρωί, χαράματα, έρχεται ο Χριστός και πρέπει να τρέξουμε να τον συναντήσουμε γιατί έτσι θα χαρούμε. Μόνο που πρέπει να τρέξουν στα παρχάρια, τα όμορφα βοσκοτόπια του Πόντου. Κάπου εκεί στην άκρη της πλούσιας βλάστησης βρίσκεται η δική του στολισμένη φάτνη. Παντού λουλούδια που ευωδιάζουν για να υποδεχτούν το θείο βρέφος.
Ναι! Κάθε χρόνο ο Χριστόν, ασ' σα ψηλά παρχάρα,
ερ' ται δαβαίν' και-ν ευλογίζ' τα κρύα τα νερόπα
τα χορταρόπα τα χλωρά και τα μανουσακόπα
και τ' άχαρα τα μάραντα, τα πρωτονοταγμένα-
καμίαν' κι ανασπαλλει ΄ατα και τ' απορφανισμένα!
Με οδύνη και πόνο στην καρδιά γνωρίζει ότι ο Χριστός έρχεται κάθε χρόνο στην γη. Περνάει και από τον Πόντο από τα ψηλά μέρη, τα βοσκοτόπια τους. Περνάει και χαρίζει πλούσια την ευλογία του στα κρύα νερά, στα όμορφα χόρτα και τους μενεξέδες, αλλά και όλα εκείνα τα καημένα τα λουλούδια που δέχθηκαν την πρωινή δροσιά. Καμιά φορά δεν τα ξέχασε ο Χριστός γιατί ξέρει ότι αυτά αισθάνονται ορφανά με την απουσία μας.
Κ' εμείς πώς ν' ανασπάλλομε, με το ποίον καρδίαν,
εκείνα τα παρχάρα, μουν, τ' ανέσπαλτα, ΄ς σα ξένα;
Ο ποιητής δεν βρίσκει καμία δικαιολογία να ξεχάσει να βρεθεί στην υποδοχή του Χριστού που είναι πάντα συνεπής. Δεν το επιτρέπει η καρδιά του να λησμονήσει τα παρχάρεα που βρίσκονται στα ξένα.
Ας πάμε ολ' αγλήγορα, χρυσοαναλλαγμένοι
εκεί ΄ς σον παρχαρότοπον τον τσιτσεκοπλασμένον,
για ν' απαντούμε το Χριστόν σιτ' έρ' τ' απάν' ασ' σ' άθεα
κι Ατόν ας τριγυλισκουμες και να παρακαλούμε:
"Χριστέ μ' πότε θα κλώσκουμες σ' εμέτερα τα τόπεα"
Η ώρα της υποδοχής του Χριστού πλησιάζει και ο ποιητής αισθάνεται μέσα του την αγωνία. Παροτρύνει όλους να πάνε γρήγορα. Να φορέσουν τα καλύτερα ρούχα τους και εκεί στον πλασμένο από λουλούδια παρχαρότοπο να προλάβουν το Χριστό, την ώρα, ακριβώς, που θα κατέρχεται από τον ουρανό. Τότε, όλοι μαζί να σταθούμε γύρω-γύρω και να τον παρακαλέσουμε: Χριστέ μας, πες μας πότε θα γυρίσουμε στα δικά μας τα μέρη, στον τόπο μας.
Με πόνο ψυχής απευθύνεται στο Χριστό και του λέει το παράπονό του αν ξέρει πότε θα γυρίσουν πίσω στον τόπο τους.
Κ' εμπρ' ασ' εμάς γονατιστά, σα γόνατα τ' ας ρουζ' νε
Κι εκείνα τα μικρούτσικα παιδόπα μουν τ' αθώα
-με τα χερόπα τ' άγια κι ακρίματα- κ' εκείνα
κ' εκείνα π' ας παρακαλούν με τ' ανοιχτά τ' αγκάλιας.
Οι τελευταίοι τέσσερις στίχοι αναφέρονται στα μικρά παιδιά. Ο ποιητής μας γνωρίζει την αγάπη του Χριστού στα μικρά παιδιά. Γι' αυτό ζητάει τη στιγμή της συνάντησης με τον, εξ ουρανού, κατερχόμενο Χριστό, αυτά να βρίσκονται πολύ μπροστά. Όταν θα κάνει την εμφάνισή του ο Χριστός, να γονατίσουν μπροστά του με ανοιχτές τις τρυφερές αγκαλιές τους και να τον παρακαλέσουν. Τα χεράκια τους δεν έχουν γίνει αιτία για καμία αμαρτία. Είναι πολύ μικρά και αθώα ώστε να εισακουστεί η προσευχή τους, για τα "απορφανισμένα" παρχάρια, τα "ανέσπαλτα".
Όλα τα ποιήματα που έγραψε ο Ηλ. Τσιρκινίδης είναι γραμμένα στις δεκαετίες 1930, 1940 και δημοσιεύτηκαν σε διάφορα ποντιακά περιοδικά. ΛΑΟΣ, Αδέσμευτη εφημερίδα Ν. Ημαθίας, άρθρο Παναγιώτη Παπαδόπουλου, φιλόλογου καθηγητή.
Ευχαριστώ θερμά τους λαογράφους-συγγραφείς, Χριστόφορο Στάθη Χριστοφορίδη, την Έλσα Γαλανίδου-Μπαλφουσια, τον Παπαδόπουλο Παναγιώτη, Φιλόλογο-Καθηγητή και τον δικό μας τον +Τάκη- Παρυάδρη τον μηχανικό, ποιητή και συγγραφέα, που με βοήθησαν και σ’ αυτήν τη συγγραφή, μνήμης και τιμής, στον εξαίρετο πρώτο ποιητή μας, ΗΛΙΑ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου